Przewodnik audioPlac Taksim

Plac Taksim, położony w samym sercu dzielnicy Beyoğlu w Stambule, przeszedł niezwykłą drogę: od osmańskiego punktu dystrybucji wody do jednego z najbardziej rozpoznawalnych symboli tej metropolii. Wyobraź sobie rozległą przestrzeń, wypełnioną dźwiękami ulicznych muzyków, zapachem świeżo wypiekanego simitu i nieustannie przemieszczającym się tłumem – zarówno w dzień, jak i w nocy.

Misha Pavlo

Nazwa tego miejsca pochodzi od słowa „taksim”, czyli „podział” lub „rozdział”. W czasach osmańskich właśnie tutaj doprowadzano czystą wodę z lasów leżących na północ od miasta i gromadzono ją w kamiennym budynku zwanym Taksim Maksemi. Około trzystu lat temu ta niewielka, lecz niezwykle istotna budowla była dla mieszkańców prawdziwym źródłem życia.

Giovanni Staunovo

Wraz z rozwojem Stambułu Taksim stał się świadkiem wielu przemian. Przez lata plac zdominowany był przez okazałe koszary artylerii Topçu Kışlası, które jednak w pierwszych latach republiki ustąpiły miejsca zielonemu parkowi. Obecnie o koszarach przypominają już tylko archiwalne fotografie i wspomnienia.

Ashraf Lebab

Centralnym punktem placu jest Pomnik Republiki, wzniesiony przez włoskiego rzeźbiarza pod koniec lat dwudziestych XX wieku. W kamieniu i brązie uwieczniono tu twórców nowoczesnej Turcji i bohaterów walk o niepodległość – obok nich stoją zwykli mieszkańcy, co ukazuje wspólną dumę i nowoczesną wizję przyszłości.

Otaczające plac budynki mają własną historię. Dostojne greckie cerkwie prawosławne, osmańskie zabytki wodociągowe czy nowoczesne hotele są świadectwem zmian – od epoki imperium po współczesność. W tym miejscu łączą się eleganckie linie Centrum Kultury Atatürka, jasne kopuły meczetu Taksim oraz historyczna aleja Istiklal.

Taksim od zawsze był czymś więcej niż tylko miejskim placem – był miejscem protestów, świętowania i przemian. Wydarzenia takie jak pierwszomajowe zgromadzenia czy protesty w parku Gezi uczyniły z niego symbol aktywnego życia publicznego. Projekty rewitalizacyjne sprawiły, że przestrzeń stała się bardziej przyjazna pieszym, łącząc historyczne zabytki z nowoczesnymi sklepami, sztuką, restauracjami i nocnym życiem – tutaj mieszkańcy i goście z całego świata krzyżują swoje drogi w prawdziwym sercu Stambułu.