Przewodnik audioPark Taksim Gezi

W tętniącym życiem centrum Stambułu, tuż obok gwarnego placu Taksim i słynnej alei Istiklal, znajduje się IBB Taksim Gezi Park – jeden z ostatnich zielonych zakątków tej okolicy. Zieleń drzew, rześkie powietrze i kolorowe rabaty kwiatowe pozwalają na chwilę wytchnienia od miejskiego zgiełku. To tutaj spotykają się ludzie: przyjaciele spacerują alejkami, mieszkańcy rozgrywają partie szachów na parkowych ławkach, zakochani odpoczywają przy dużej fontannie pośrodku, a dzieci biegają po szerokich trawnikach.

Mustafa Canatan

Spokojna atmosfera Gezi Parku skrywa pod powierzchnią bogatą historię. Już w szesnastym wieku część tych terenów zajmował ormiański cmentarz, miejsce spoczynku lokalnej społeczności. Do dziś dawne nagrobki, wmurowane w parkowe schody, pozostają subtelnym śladem tamtych czasów.

Philippe SCHMIDT

We wczesnych latach dziewiętnastego wieku powstały tu okazałe koszary wojskowe, których wieże i kopuły łączyły elementy architektury osmańskiej i orientalnej. Po okresie niepokojów w pierwszych dekadach dwudziestego wieku koszary przekształcono w stadion. To właśnie tutaj rozegrano pierwszy oficjalny mecz tureckiej reprezentacji narodowej w piłce nożnej.

BaDr AlTaMiMi

Wraz z początkiem republiki, pod kierunkiem francuskiego architekta Henriego Prosta, miasto zaczęło się zmieniać. Powstały szerokie parki i nowe miejsca spotkań mieszkańców. Koszary oraz stadion zostały zburzone, a już w latach czterdziestych dwudziestego wieku na ich miejsce założono Gezi Park – z marmurowymi schodami i bujną zielenią, stanowiący wytchnienie w zatłoczonym mieście.

Z biegiem lat, mimo że budowa hoteli i biurowców stopniowo zmniejszała powierzchnię parku, jego znaczenie jako miejsca spotkań wciąż rosło. W roku dwa tysiące trzynastym, kiedy pojawiły się plany przekształcenia tego terenu w centrum handlowe, wybuchły protesty. Ruch ten szybko rozprzestrzenił się po całym kraju, wywołując debatę na temat demokracji i przestrzeni publicznej. Dziś spokój Gezi Parku, przeplatany echem przemian, jest odzwierciedleniem wielowarstwowej historii Stambułu – miasta, w którym splatają się pamięć, wspólnota i odnowa.