Przewodnik audioCysterna Teodozjusza
Şerefiye Sarnıcı
Ta historyczna cysterna z pięknymi kolumnami oraz ceglanymi kopułami i łukami powstała 1600 lat temu.
W samym sercu starego Stambułu, pod gwarnymi ulicami i w cieniu nowoczesnych budynków, skrywa się ciche, pełne echa miejsce o niemal szesnastu wiekach historii: Cysterna Şerefiye. Ten podziemny zbiornik, wzniesiony na początku piątego wieku z polecenia cesarza Teodozjusza Drugiego, przenosi zwiedzających w tajemniczy świat dawnego Konstantynopola – niegdyś stolicy Cesarstwa Bizantyjskiego.
W tamtych czasach największym wyzwaniem dla miasta była woda. Na historycznym półwyspie brakowało rzek, więc niezbędną do życia wodę sprowadzano rozległymi akweduktami, w tym słynnym Akweduktem Walensa, z odległych wzgórz. Aby zabezpieczyć zapasy na wypadek oblężenia lub suszy, wodę gromadzono w ogromnych podziemnych zbiornikach. Cysterna Şerefiye, nazywana także Cysterną Teodozjusza, uchodziła za jedną z najwspanialszych – dostarczała życiodajną wodę do łaźni publicznych, fontann i pałacu cesarskiego.
Gdy przekracza się jej próg, otaczają nas trzydzieści dwie smukłe marmurowe kolumny – ich gładkie trzony wspierają ceglane kopuły i delikatne sklepienia. Kolumny, każda zwieńczona misternie rzeźbioną głowicą w stylu korynckim z motywem liści akantu, ustawiono w równych szeregach. Chłodne powietrze splata się tu z echem kroków odbijających się od wiekowych kamieni. Sufit tworzą przypominające żagle sklepienia, które równomiernie rozkładają ciężar na masywne ściany – szerokie na ponad dwa metry i niegdyś pokryte lśniącą, wodoszczelną zaprawą, z zaokrąglonymi narożnikami chroniącymi przed naporem wody.
Przez stulecia cysterna Şerefiye oraz jej siostrzane zbiorniki, takie jak pobliska Bazylika i Binbirdirek, były ukryte pod kolejnymi warstwami miejskiego życia. Zmiany w osmańskim sposobie gospodarowania wodą sprawiły, że o tych starożytnych zbiornikach zapomniano, a wejścia do nich zostały ukryte pod rezydencjami i budynkami rządowymi.
Odkryta na nowo w tym stuleciu i pieczołowicie odrestaurowana, dziś Cysterna Şerefiye funkcjonuje jako muzeum wypełnione muzyką, światłem oraz barwnymi projekcjami tańczącymi po sklepieniach. Odwiedzający mogą podziwiać nie tylko kunszt inżynieryjny twórców i jedyne w swoim rodzaju kolumny, wykonane specjalnie dla tego miejsca, lecz także zobaczyć, jak nowoczesna technologia ożywia starożytne mury. Stojąc pośród tych ponadczasowych łuków, można poczuć zarówno geniusz imperium, które je wzniosło, jak i nieprzerwaną nić historii łączącą to miasto przez wieki.