AudiogidsYerebatan Cisterne
Yerebatan Sarnıcı
Enorme ondergrondse Romeinse waterbron met 336 marmeren pilaren verspreid over 9800 vierkante meter.
Onder de bruisende straten van Istanbul bevindt zich een bijzondere plek die stilletjes haar geheimen bewaart: de Yerebatan Sarnıcı, beter bekend als het Basilicareservoir. Bijna vijftien eeuwen geleden werd dit immense ondergrondse waterbekken door Romeinse ingenieurs en duizenden arbeiders gebouwd om de oude stad van water te voorzien. Vooral wanneer water schaars was of gevaar dreigde tijdens oorlogen, kwam het reservoir goed van pas. Keizer Justinianus van het Byzantijnse rijk gaf opdracht tot de bouw, die voltooid werd aan het begin van de zesde eeuw. De klus nam bijna twee eeuwen in beslag. Daarmee werd het reservoir een toonbeeld van doorzettingsvermogen en vakmanschap.
Het reservoir beslaat bijna tienduizend vierkante meter en rust op driehonderd zesendertig marmeren zuilen, waarvan veel bijna negen meter hoog zijn. Deze zuilen zijn afkomstig uit uiteenlopende tempels en ruïnes verspreid over het rijk. Elke zuil heeft een eigen verhaal: sommige zijn gedetailleerd versierd in de elegante Korinthische stijl, andere zijn juist eenvoudig en sober. Samen roepen ze de sfeer op van een ondergronds paleis. Het zachte geklater van water en het weerklinkende geluid van voetstappen dragen bij aan een bijna magische ambiance.
In de noordwesthoek vind je twee Medusahoofden die al eeuwen door mysterie zijn omgeven. Deze Romeinse beeldhouwwerken vormen de basis van twee zuilen. Eén hoofd ligt zijwaarts, het andere ondersteboven. Volgens de legende is dat zo gedaan om de mythische kracht van Medusa’s blik, die mensen tot steen zou kunnen veranderen, te verminderen. Tegelijk wijst het op het inventieve hergebruik van materialen door de bouwers.
Tijdens zowel de Byzantijnse als de Ottomaanse periode waren de dikke bakstenen muren van de cisterne waterdicht gemaakt met speciale mortel. Ze fungeerden als buffer voor enorme voorraden zoet water. Door middel van aquaducten werd het water uit verre bossen naar de stad geleid. Zelfs toen Istanbul van heerser wisselde, bleef het reservoir een bron van water voor paleizen en buurten, vooral in tijden van nood.
Tegenwoordig wandelen bezoekers over verhoogde loopbruggen boven het ondiepe, heldere water. Het schemerige licht, de soms aanwezige kunstinstallaties en de weerkaatsing van zachte verlichting op de oude stenen maken de plek tijdloos. Dankzij zorgvuldige restauraties staat het gebouw er nog steeds stevig bij en blijft haar unieke karakter behouden voor nieuwe generaties.
De Yerebatan Sarnıcı blijft mensen fascineren. Het reservoir kreeg een plek in James Bond-films, in de roman Inferno van Dan Brown en zelfs in populaire videogames. Of je nu komt voor de architectuur, de mysterieuze Medusazuilen of de koele, schaduwrijke sfeer: een bezoek aan het Basilicareservoir is werkelijk indrukwekkend. Hier komen de eeuwenoude geschiedenis van Istanbul en het levendige heden op prachtige wijze samen.