AudiogidsKleine Hagia Sophia

Küçük Ayasofya Camii

Beroemde koepelmoskee in een voormalige Byzantijnse kerk uit de 6e eeuw met een Ottomaans interieur.

...

In het hart van Istanbul staat de Küçük Ayasofya Camii, ook wel de Kleine Hagia Sophia genoemd – een plek waar oude stenen en fluisterende legendes samenkomen. Dit gebouw is meer dan vijftien eeuwen oud en werd halverwege de zesde eeuw gebouwd als kerk, tijdens het bewind van keizer Justinianus. Samen met zijn vrouw Theodora droeg Justinianus de kerk op aan de heiligen Sergius en Bacchus, twee martelaren uit het Romeinse leger. Hun verhaal is onlosmakelijk verbonden met het ontstaan van de kerk: toen de jonge Justinianus werd beschuldigd van samenzwering tegen de troon, zouden deze heiligen volgens de overlevering aan hem zijn verschenen in een droom, waarin ze voor hem pleitten. Uit dankbaarheid liet Justinianus deze kerk bouwen.

De indrukwekkende koepel verheft zich boven een achthoekige basis met zware stenen zuilen. Dit ontwerp zorgt ervoor dat het interieur tegelijkertijd ruimtelijk en intiem aanvoelt. Destijds was het een architectonisch hoogstandje binnen de Byzantijnse kunst, en de patronen en bouwtechnieken inspireerden later de machtige Hagia Sophia. Oorspronkelijk schitterden de muren met kleurrijke mozaïeken en rijk marmer, maar een groot deel van deze versieringen werd verwijderd of bedekt toen de kerk in gebruik werd genomen als moskee.

Aan het einde van de zestiende eeuw, na de Ottomaanse verovering van de stad, onderging de kerk een transformatie. Een slanke minaret werd toegevoegd en aan de voorkant kwam er een overdekte ingang, een portiek. Vlakbij vinden bezoekers een madrasa – een religieuze school met een weelderige binnentuin – en het graf van de stichter Hüseyin Ağa.

Eeuwenlang werd het gebouw geteisterd door aardbevingen en bedreigd door stadsontwikkeling, zoals de aanleg van een spoorlijn vlakbij. Toch zorgden zorgvuldig uitgevoerde restauraties er steeds opnieuw voor dat koepel, minaret en muren behouden bleven, zodat het verleden levend bleef in de koele, schaduwrijke ruimten binnen. Tegenwoordig bieden de witgepleisterde muren, subtiele Arabische kalligrafie en het zachte, gefilterde licht een serene sfeer, waarin zowel Byzantijnse als Ottomaanse kunst doorklinkt.

De Küçük Ayasofya Camii behoort tot de oudste nog bestaande Byzantijnse monumenten van Istanbul en wordt nu beschermd als UNESCO-werelderfgoed. Het gebouw herinnert bezoekers eraan dat het verhaal van Istanbul er een is van voortdurende verandering – waar rijken komen en gaan, geloofsovertuigingen samensmelten en elke steen vijftienhonderd jaar geschiedenis met zich meedraagt.

Luister naar deze en andere gidsen in de app