Ηχητικός οδηγόςΓενί Τζαμί

Στην καρδιά της συνοικίας Εμίνονου της Κωνσταντινούπολης, εκεί όπου το χρυσό φως του ήλιου παίζει στα νερά του λιμανιού και τα αρώματα από το ιστορικό Παζάρι των Μπαχαρικών γεμίζουν τον αέρα, δεσπόζει ένα αριστούργημα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής: το Νέο Τζαμί, γνωστό και ως Γενί Τζαμί. Παρά το όνομά του, το τζαμί κοσμεί την πόλη ήδη από τα μέσα του δέκατου έβδομου αιώνα, σημαδεύοντας τον ορίζοντα με τους επιβλητικούς τρούλους του και τους δύο κομψούς μιναρέδες του.

Ahmet Can

Η ιστορία του Γενί Τζαμί εκτείνεται σχεδόν σε επτά δεκαετίες και ξεκινά στις αρχές του δέκατου έβδομου αιώνα. Η αρχική ιδέα ανήκε στη Σαφιγιέ Σουλτάν, μία δυναμική γυναίκα της βασιλικής αυλής που ήθελε να αφήσει το δικό της αποτύπωμα στην Κωνσταντινούπολη. Επέλεξε αυτή τη ζωντανή εμπορική περιοχή για την ανέγερση του τζαμιού, ως σύμβολο της αυξανόμενης γυναικείας παρουσίας στο παλάτι, αλλά και στο πλαίσιο μιας σειράς μεγαλεπήβολων έργων.

Hly Ergn

Η κατασκευή, όμως, δεν εξελίχθηκε ομαλά. Πολιτικές αναταραχές και ίντριγκες στα ανάκτορα άφησαν το έργο ημιτελές για δεκαετίες. Μόνο όταν η Τουρχάν Σουλτάν, μια ακόμη σημαντική μορφή ως βασιλομήτωρ, ανέλαβε την αναβίωση των εργασιών ύστερα από τη μεγάλη φωτιά που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της περιοχής στα εξήντα του δέκατου έβδομου αιώνα, το τζαμί απέκτησε νέα πνοή. Χάρη στη δική της επιμέλεια, το Νέο Τζαμί ολοκληρώθηκε με κλασικά οθωμανικά χαρακτηριστικά — επιβλητικούς τρούλους σε διαδοχικά επίπεδα και ευρύχωρες αυλές — αλλά και νεότερα στοιχεία.

Ebubekir AYCİBİN

Περνώντας το κατώφλι, ο επισκέπτης μεταφέρεται σε έναν κόσμο αιθέριων θόλων που στηρίζονται σε στιβαρούς κίονες. Μπλε, πράσινες και λευκές πλακιδιώσεις από το κοντινό Ιζνίκ ντύνουν τους τοίχους με φυτικά μοτίβα που λαμπυρίζουν καθώς μεταβάλλεται το φως. Ταινίες εκλεπτυσμένης καλλιγραφίας διατρέχουν τα τόξα, ψιθυρίζοντας προσευχές και εδάφια. Το εσωτερικό πλημμυρίζει από απαλό, διάχυτο φως που εισέρχεται από τα πολύχρωμα βιτρό, ενώ τα βήματα και οι ψίθυροι ενισχύουν την αίσθηση δέους και γαλήνης.

Πέρα όμως από την αρχιτεκτονική του χάρη, το Γενί Τζαμί αποτέλεσε τον πυρήνα ενός μεγαλύτερου συγκροτήματος, του λεγόμενου "κιουλιέ", που περιλάμβανε σχολεία, νοσοκομείο, σιντριβάνια και το περίφημο σημερινό Παζάρι των Μπαχαρικών. Η τοποθεσία του, στο μεταίχμιο της παλιάς πόλης και μιας εμπορικής αγοράς που έσφυζε από ζωή, βοήθησε στη σύνδεση διαφόρων γειτονιών και κοινοτήτων. Στο μαυσωλείο του βρήκαν ανάπαυση σπουδαίοι σουλτάνοι και γυναίκες της δυναστείας. Σήμερα, χάρη στη συνεχή φροντίδα και διατήρηση, το Γενί Τζαμί παραμένει ένα από τα χαρακτηριστικότερα σύμβολα της Κωνσταντινούπολης — ένας τόπος όπου αιώνες τέχνης, φιλοδοξιών και καθημερινότητας συμπορεύονται κάτω από μια θάλασσα θόλων.

Σε αντίθεση με παλαιότερα τζαμιά της πόλης, το Νέο Τζαμί συνδυάζει την αυτοκρατορική μεγαλοπρέπεια με τη ζωντάνια μιας εμπορικής συνοικίας. Ο μακρύς δρόμος της ολοκλήρωσής του αφηγείται όχι μόνο ιστορίες από αλλαγές ηγεμόνων και διαφορετικές συγκυρίες, αλλά και τη διαρκή μεταμόρφωση της ίδιας της Κωνσταντινούπολης. Είτε για τους κατοίκους είτε για τους επισκέπτες, το Γενί Τζαμί αποτελεί ζωντανή υπενθύμιση της χρυσής εποχής της πόλης.