Ηχητικός οδηγόςΠάνσεπτος Πατριαρχικός Ναός Αγίου Γεωργίου

Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Γεωργίου, γνωστός και ως Saint George’s Cathedral, στέκεται διακριτικά στη συνοικία Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Εξωτερικά, τα λιτά πέτρινα τείχη του και το ταπεινό του μέγεθος ίσως να σας ξαφνιάσουν. Όμως, μπαίνοντας μέσα, βρίσκεστε στην έδρα του Οικουμενικού Πατριάρχη, δηλαδή του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτός ο καθεδρικός ναός αποτελεί το πνευματικό κέντρο για εκατομμύρια ορθοδόξους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Baleriy 3

Αρχικά, στη θέση αυτή υπήρχε ένα γυναικείο μοναστήρι. Στις αρχές του δέκατου έβδομου αιώνα, ο ναός έγινε το κέντρο της ορθόδοξης χριστιανικής ζωής. Αυτό συνέβη όταν ο τότε παλαιότερος και μεγαλοπρεπέστερος ναός της πόλης, η Αγία Σοφία, μετατράπηκε σε τζαμί μετά την οθωμανική κατάκτηση. Οι νόμοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν επέτρεπαν στους χριστιανικούς ναούς να ξεπερνούν σε λαμπρότητα τα τζαμιά. Γι' αυτό ο Άγιος Γεώργιος είναι πιο διακριτικός απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς. Η αληθινή του ομορφιά, όμως, αποκαλύπτεται στο εσωτερικό.

Nikola Zeljic

Στο εσωτερικό του ναού, πανύψηλες κολώνες χωρίζουν τον χώρο σε τρία κλίτη και οι σκιές τους χορεύουν πάνω στα σκοτεινά έβενα στασίδια. Το τέμπλο είναι περίτεχνο και χρυσοποίκιλτο, στολισμένο με ζωντανές εικόνες. Αυτό αποτελεί το διαχωριστικό ανάμεσα στον κυρίως ναό και το ιερό. Ολόκληρο το εσωτερικό λούζεται σε φως κεριών που αντανακλά πάνω σε χρυσάφι και μάρμαρο. Λείψανα και μωσαϊκά, κάποια από αυτά ηλικίας αιώνων, βρίσκονται σε γωνιές του ναού, το καθένα με τη δική του ιστορία. Ανάμεσα σε αυτά τα ιερά αντικείμενα φυλάσσονται και λείψανα τιμώμενων αγίων, καθώς και ένα τμήμα της κολόνας, στην οποία, κατά την παράδοση, είχε δεθεί ο Χριστός κατά τη μαστίγωση.

Παρά τις φωτιές, τις πολιτικές αναταραχές, ακόμη και μια βομβιστική επίθεση, ο ναός πάντοτε κατάφερνε να αναγεννηθεί. Τον δέκατο όγδοο και τον δέκατο ένατο αιώνα, μεγάλες πυρκαγιές τον κατέστρεψαν και χρειάστηκαν προσεκτικές εργασίες για να ξαναχτιστεί. Μετά από ακόμη μια φωτιά στη δεκαετία του σαράντα, η πλήρης αποκατάσταση ολοκληρώθηκε πολύ αργότερα, δηλαδή τη δεκαετία του ενενήντα. Τότε πήρε τη μορφή που βλέπουμε σήμερα.

Ο Άγιος Γεώργιος έχει ζήσει μεγάλες στιγμές: τόσο δοκιμασίες όσο και θριάμβους. Τον δέκατο ένατο αιώνα, μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Πέμπτος εκτελέστηκε στην πύλη του ναού από τις οθωμανικές αρχές. Από τότε, αυτή η πύλη παραμένει κλειστή ως σιωπηρό μνημείο της θυσίας του.

Το Φανάρι, που ήταν κάποτε το ζωντανό κέντρο της ελληνικής κοινότητας, άλλαξε με τον χρόνο. Οι περισσότεροι ορθόδοξοι κάτοικοι εγκατέλειψαν την περιοχή κατά τα δύσκολα χρόνια του εικοστού αιώνα και άφησαν πίσω παλιά αρχοντικά και ήσυχους δρόμους. Παρ’ όλα αυτά, ο καθεδρικός ναός παραμένει ζωντανό κέντρο πίστης και παράδοσης. Προσκυνητές και επισκέπτες από όλο τον κόσμο συνεχίζουν να συρρέουν εδώ, είτε για πνευματικούς λόγους είτε για να θαυμάσουν την ιστορική του σημασία.

Ο ναός παραμένει όχι μόνο τόπος λατρείας αλλά και ισχυρό σύμβολο αντοχής, ελπίδας και ιερής ομορφιάς, στην καρδιά της ζωντανής Κωνσταντινούπολης.